ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΧΑΜΗΛΟ ΑΝΑΣΤΗΜΑ

Ο εργαστηριακός έλεγχος σε προεφηβικά κορίτσια με χαμηλό ανάστημα στοχεύει στο να εντοπίσει:

-Παθολογικά αίτια καθυστέρησης της ανάπτυξης

-Ενδοκρινολογικές διαταραχές (π.χ. ανεπάρκεια GH, υποθυρεοειδισμός)

-Γενετικά ή συνδρομικά αίτια (π.χ. Turner)

-Διατροφικές διαταραχές ή χρόνια νοσήματα

Πότε ένα κορίτσι θεωρείται “χαμηλού αναστήματος”;

• Ύψος < -2 SD για την ηλικία και το φύλο
• Ή ύψος κάτω από τη 3η ΕΘ
• Ή χαμηλότερο από το αναμενόμενο για το οικογενειακό ανάστημα
• Μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης (< 4–5 cm/έτος μετά τα 4 έτη)

Βασικός Εργαστηριακός Έλεγχος

1. Ορμονικές εξετάσεις

• TSH, FT4 → Αποκλεισμός υποθυρεοειδισμού
• GH (αυξητική ορμόνη) – μέσω δυναμικής δοκιμασίας διέγερσης
• IGF-1 & IGFBP-3 → έμμεσοι δείκτες λειτουργίας της GH
• Κορτιζόλη (π.χ. για υποφυσιακή ανεπάρκεια)
• FSH, LH, E2 ή τεστοστερόνη (σε παιδιά κοντά στην ήβη)
• Προλακτίνη (σε υποθαλαμικές/υποφυσιακές διαταραχές)

2.Γενικές και μεταβολικές εξετάσεις

• Γενική αίματος & Σίδηρος / Φερριτίνη (αναιμία, χρόνια φλεγμονή)
• CRP, ΤΚΕ (χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα – π.χ. νόσος Crohn)
• Ηλεκτρολύτες, Ουρία, Κρεατινίνη (νεφρική λειτουργία)
• Ηπατικά ένζυμα
• Κοιλιοκάκη: Anti-TTG IgA / IgG + ολική IgA

3. Γενετικός/Καρυοτυπικός έλεγχος

• Καρυότυπος 45,X (Turner) σε κορίτσια με ύψος < -2 SD, ιδιαίτερα αν καθυστερεί η ήβη ή υπάρχουν δυσμορφικά στοιχεία (π.χ. πτερύγια τραχήλου, λεμφοίδημα, ευρεία θωρακική χώρα)

4. Ειδικές εξετάσεις (κατά περίπτωση)

• Οστική ηλικία (X-ray αριστερού χεριού) → συγκρίνεται με τη χρονολογική
• Κεφαλομαγνητική (MRI υπόφυσης) → αν υπάρχει υποψία ανεπάρκειας GH ή όγκου
• Γενετικές εξετάσεις (π.χ. SHOX γονίδιο) → σε ειδικές περιπτώσεις

ΠΙΘΑΝΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ & ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Εύρημα	Πιθανή αιτία
IGF-1 ↓, GH ↓ στη δοκιμασία	Ανεπάρκεια GH
FT4 ↓, TSH ↑	Πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός
Αντισώματα TTG (+)	Κοιλιοκάκη
FSH ↑, LH ↑, E2 ↓	Γοναδική ανεπάρκεια (π.χ. Turner)
Καθυστερημένη οστική ηλικία	Συνήθης καθυστέρηση ανάπτυξης ή ενδοκρινολογικό αίτιο
Κανονική οστική ηλικία, όλα φυσιολογικά	Οικογενής καθυστέρηση ανάπτυξης